Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 Sosyal Koruma İstatistikleri: Devletin Sosyal Yardımlarda Geri Adımı

TÜİK’in yayımladığı 2023 Sosyal Koruma İstatistikleri, devletin sosyal yardımlarda azalma yaşadığını ve özel sektörün bu alandaki artan rolünü ortaya koyuyor.

2023 yılında sosyal koruma harcamaları bir önceki yıla kıyasla yüzde 108,6 artarak 2 trilyon 693 milyar 497 milyon TL seviyesine ulaştı. Bu harcamaların yüzde 98,2’si, 2 trilyon 645 milyar 267 milyon TL ile doğrudan sosyal yardımlardan oluştu. Emekli ve yaşlılar için yapılan harcamalar ise 1 trilyon 175 milyar 190 milyon TL ile en büyük kalemi oluşturdu.

TÜİK verilerine göre, devletin sosyal koruma gelirlerindeki payı azalıyor. 2023’te devlet katkısı yüzde 39,6 iken, bu oran 2012’de yüzde 46,1 seviyesindeydi. Gayrisafi yurt içi hasılaya oranla sosyal koruma harcamaları da düşüş göstererek, 2020’de yüzde 13’ten 2023’te yüzde 10,1’e geriledi.

BirGün’de yer alan habere göre, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (SHUDER) İstanbul Şube Başkanı İkram Doğan, Türkiye’de sosyal yardımlarla oluşan bağımlılık ilişkisine dikkat çekti. Doğan, sosyal yardımların bütüncül sosyal hizmetlerin sadece küçük bir kısmını oluşturduğunu vurgulayarak, Türkiye’de bu hizmetlerin çoğunlukla piyasaya devredildiğini söyledi. Özellikle engelliler ve yaşlıların özel rehabilitasyon merkezlerine mecbur bırakıldığını belirten Doğan, koruyucu ve önleyici hizmetlerin eksikliğine dikkat çekti.

Doğan ayrıca, sosyal hizmetlerin daha önce var olan toplum merkezleri, çocuk ve gençlik merkezleri gibi kurumların kapatılmasıyla daha zayıfladığını ve bu durumun toplumsal cinsiyet eşitliği açısından sorunlar yarattığını, bakım yükünün büyük ölçüde kadınlara yüklendiğini belirtti.